Orzechówka to kolejna miejscowość należąca do gminy Jasienica Rosielna. Najwyższe wzniesienia w tej miejscowości (od zachodu i południa) sięgają wysokości 455 i 419 m n.p.m. Centrum wsi zlokalizowane nad lewobrzeżnym dopływem Stobnicy, położone jest na wysokości 329 m n.p.m.
Nie zachował się dokument lokacyjny Orzechówki. Nie wiadomo więc kiedy ta osada powstała. Pewne natomiast jest, że miejscowość ta istniała już w 1420 r., kiedy to w zapisce z 1 lutego biskup przemyski potwierdził plebanowi Mikołajowi z Bliznego wyrok polubowny w sporze z Henrykiem Kamienieckim o dziesięciny z Orzechówki i Jasienicy. W późniejszym okresie właścicielami wsi byli: Boguchwał z Orzechówki (1424-1444), Bogusław z Orzechówki (1468), Marczysz z Orzechówki (1487), Bartolomeo Oględowski (1499 r.).
Orzechówka to nazwa fizyczna, od wyrazów: „orzechowy, orzech". Przepływający przez wieś potok (dopływ Stobnicy) w XV i XVI wiekach zwany był „Orzechownicza".
W latach osiemdziesiątych XIX stulecia miejscowość liczyła 1735 mieszkańców, których zajęciem była uprawa roli i tkactwo. W każdej chacie był warsztat tkacki. Majątek dworski był wówczas własnością Zygmunta Załuskiego.
Wieś ta słynęła z występujących w jej krajobrazie wiatraków, służących do mielenia zboża. Zaczęto je budować na początku XX wieku. Znajdowały się przy każdym zasobniejszym gospodarstwie. Wiatraki z Orzechówki posiadały konstrukcję szkieletową, szalowaną deskami. Charakterystyczną ich cechą było umieszczenie wysoko, nieraz tuż pod wałem, belki, która przenosiła ciężar całego budynku na wkopanego w ziemię „króla". Wnętrze budynku posiadało jedną kondygnację. Kamienie żarnowe umieszczone były na wysokości ok. jednego metra. Obecnie na terenie wsi znajduje się tylko jeden tego typu obiekt.
W latach ostatniej wojny w domu Irmy Cwynar często przebywał inspektor ZWZ na obszar Podkarpacia, mjr Witold Obidowicz ps. „Orszak". Już w styczniu 1942 r. ostrzegano go przed niebezpieczeństwem aresztowania. On zlekceważył ostrzeżenie. Miesiąc później został aresztowany w swojej kwaterze w Krośnie. Jednocześnie gestapo udało się do Orzechówki, gdzie w trakcie ucieczki zabito adiutanta Inspektoratu ZWZ, por. Henryka Pilawkiego z Brzozowa. Zwłoki jego pochowano na cmentarzu w Jasienicy Rosielnej, skąd w 1947 roku ekshumowano je na cmentarz w Brzozowie.
Latem 1944 r. miał tutaj tymczasową kwaterę dowódca I Frontu Ukraińskiego, Iwan Koniew.
Staraniem zmarłego kilka lat temu ks. dziekana Henryka Osiki z Jasienicy w latach 1982-1984 wybudowano kościół pw. Świętej Rodziny (obecnie parafialny). Jego projektantem był Zdzisław Wojdanowski z Brzozowa.
Są tu pierwsze szyby naftowe „Franek" i "Janina" oraz pamiątki po twórcy przemysłu naftowego Ignacym Łukasiewiczu. Z Bóbrki przez Zręcin - dojechać można do Żarnowca, gdzie w dworku Marii Konopnickiej jest muzeum poświęcone tej znakomitej polskiej poetce.
Pozostałe miejscowości: Jasienica Rosielna, Stara Wieś, Przysietnica, Golcowa i Domaradz.
 |
wróć do Sąsiednie miejscowości |